بررسی تغییرات مورفولوژیکی، فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی پایه های گردوی ایرانی (juglans regia) و گردوی سیاه شرقی (juglans nigra) تحت تنش خشکی

کشور ایران در زمره کشورهای خشک و نیمه خشک جهان محسوب می شود. تنش خشکی یکی از مهمترین تنش های محیطی موثر بر درختان میوه است و می تواند بطور قابل توجهی منجر به کاهش عملکرد شود. گردوی ایرانی (juglans regia l.) با سطح زیر کشت قابل توجه آن یکی از مهم ترین محصولات خشکباری ایران می باشد که برای رشد مطلوب و بهره-وری، به آب کافی نیاز دارد. گردوی سیاه شرقی (juglans nigra l.) از لحاظ چوب مهمترین-گونه گردوی آمریکای شمالی است که در برخی مناطق بعنوان پایه کشت می شود. از آنجایی که بذر گردوی سیاه شرقی دارای خفتگی عمیق فیزیولوژیکی می باشد، به منظور تهیه دانهال های این گونه آزمایشی مقدماتی با عنوان تاثیر پرایمینگ با اسید جیبرلیک و سرمادهی بر جوانه زنی بذرگردوی سیاه شرقی، به منظور شکستن خفتگی و افزایش سرعت جوانه زنی انجام گرفت. آزمایش به صورت طرح کاملا تصادفی با 8 تیمار و 16 تکرار در یک گلخانه کاملا کنترل شده انجام شد. تیمارها شامل پرایمینگ با اسید جیبرلیک در دو غلظت (400 و 800 پی پی ام) به مدت 24 ساعت، سرمادهی در دو زمان یک ماه و دو ماه و همچنین تیمار ترکیبی اسید جیبرلیک و سرمادهی انجام گردید. نتایج نشان داد که بیشترین درصد جوانه زنی بذر مربوط به تیمار ترکیبی دو ماه سرمادهی به همراه اسید جیبرلیک 400 پی پی ام بود. به منظور بررسی تاثیر سطوح مختلف تنش خشکی بر برخی پارامتر های مورفولوژیکی، فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی دو گونه گردو، مقایسه آنها و تعیین گونه مقاوم، آزمایشی به صورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملا تصادفی با سه تیمار و 20 تکرار در یک گلخانه کاملا کنترل شده اجرا گردید. در این پژوهش، سه سطح تنش خشکی شامل تیمار شاهد (80 درصد ظرفیت زراعی)، تنش متوسط (50 درصد ظرفیت زراعی) و تنش شدید (20 درصد ظرفیت زراعی) اعمال شدند و اندازه گیری ها در سه مرحله انجام شد. نتایج نشان داد که پارامترهای اندازه گیری شده تحت تاثیر تیمار خشکی واقع شدند و دو گونه عکس العمل متفاوتی نشان دادند. گردوی سیاه شرقی کمتر تحت تاثیر تنش خشکی قرار گرفت و دانهال های آن مدت زمان بیشتری زنده ماند. عدم تحمل گردوی ایرانی در برابر تنش خشکی را می توان با افزایش نشت یونی، کاهش محتوای نسبی آب برگ، افزایش تخریب کلروفیل، کاهش میزان قندهای احیاء و پروتئین، افزایش پراکسید-هیدروژن و همچنین عدم وجود سیستم آنتی اکسیدانی کارا برای مقابله با تنش های خشکی مرتبط دانست.